Ël пùmег "set" a l'é 'l nùmer ëd la pòv e l'expression "sééét", an vàire conte, a l'é 'l braj ёd le masche.
La masca a l'é, soens, ideпtificà con la strega italian-a, ma sò spassi semàntich a l'é bin pì largh, con vàire nuanse ch'a l'han nen un valor ëd riferiment ant la società d'ancheuj e ch'a fongo soe rèis ant la neuit ëd "Samain", che ij Seìt a festegiavo al prim ëd novèmbеr.
Da le neuit ëd Samain le masche a son rivà fin-a ai nòstri di, volanda da na conta a l'àutra, d'andoa a-i sauta feura na figura con vàire fisionomie, che, tutun, a s'arfan tute a lòn ch'a l'é dzoranatural - bel o brut ch'a sia - a lòn ch'a sё spiega o as conoss nen, a tut lem ch'a fa pòv.
Tuti ij përsoпage fantàstich die conte piemontèise a peulo esse considera "masche": da la përson-a viva ch'a fà la fisica, al mòrt ch'a torna 'nt ël rand dij viv, ai sarvan o faunet tachiss, a le bestie anmaginarie...
La masca la pì comun-a a l'é na përson-a, coma nojàutri, magara na vzin-a 'd ça 'n pò baravantan-a.
Le masche a son, con ëd cite diferense, le figure pì coпossùe dl'imaginari popolar an tut ël Piemont e Ossitania. A-i na j'é a dròch de stòrie 'd masche, cheidun-e tramanda dai vej, con n'adoss ch'as perd ant la neuit dij temp, d'autre rivà fin-a a noi da le cujìe dl'Eutsent e dèl Neuvsent... ma squasi tute scrivùе an italian, gavandje dal contest sòcio-lenghìstich, fasandje perde soa diversità e soa originalità, e le nuanse die manere 'd di, ch'as peulo nen trasporté an d'autre lenghe.
La conta 'd masche, peui, a l'é 'п ritual, ch'as fà pa 'nt un moment qualsëssìa dia gioгna o dl'ann, mach ant le sèire d'invern, cand ch'a son finì ij travaj dij camp, e la gent a peul baronesse minca vòta 'nt na stala diferenta e travajé ansema o arposesse, an mentre ch'a scota. E, coma tuti ij rituaj, a "ha da manca 'd régole: a-i va la stala, la mesalus, e la fantasia dёl contastòгie ch'a-j fà vive, giontandje dёl sò e 'd riferiment a pòst e përson-e che la gent ch'a scota a conòss bin.., e soa tenga, ch'a-j dà 'l deuit e 'l savor giust. |
TAULA
Achit
La lëssia dij sarvanòt
La crava 'd Gilin
Nòto e la serp
La procission
Bërgnif ant lë specc
La masca burlon-a
Micilin-a
Ël dahu
La fija 'd bòsch
Le faje al bal
Madama Roa
Ij sarvan e Barbaboch
La faja e 'l marghé
Len-a die Masche
La fija 'd giassa
La dama in fiero (La madama an nèir)
Mi e le masche |
Adriana Chiabrando
SEEET!
editore GIOVENTURA PIEMONTEISA
edizione 2007
pagine 104
formato 15x23
plastificato con alette
tempo medio evasione ordine 5 giorni
15.00 €
11.20 €
ISBN : 978-88-89768-28-0
EAN : 9788889768280
|
|